Środowisko naukowe apeluje do UE o odrzucenie umowy z Mercosur

Do Przewodniczących Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Komisji Europejskiej oraz Krajów Członkowskich UE,

Z wielkim niepokojem odnotowaliśmy podpisanie w dniu 28 czerwca tego roku umowy o wolnym handlu pomiędzy międzynarodową organizacją gospodarczą Mercosur (aktywne kraje członkowskie: Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj) a Unią Europejską. Umowa dotyczy między innymi eksportu produktów rolnych z krajów Mercosur do UE, przez co promuje postępujące wylesianie oraz industrializację rolnictwa w Ameryce Południowej, a jednocześnie zagraża lokalnej produkcji rolnej w Europie. Negocjacje w jej sprawie trwały prawie 20 lat, a podpisano ją w momencie, w którym nasilający się kryzys klimatyczno-ekologiczny zbliża się do punktu krytycznego, grożąc katastrofą [zob. np. 1, 2], czego wyrazem są również rosnące protesty oddolnych ruchów społecznych, wzywające rządy do działań – wspierane przez szerokie środowisko naukowe [2, 3].

Widok lotniczy na Amazonię, niedaleko Manaos (Brazylia). Foto: Neil Palmer (CIAT)/Flickr/Creative Commons

Kryzys klimatyczno-ekologiczny jest wywołany emisją gazów cieplarnianych oraz dewastacją środowiska naturalnego. W stopniu znaczącym przyczynia się do niego część systemu produkcji żywności określana jako rolnictwo przemysłowe, oparte na wielkoobszarowych uprawach oraz fermach przemysłowych [4, 5]. Rolnictwo przemysłowe prowadzi do wylesiania, degradacji gleby, spadku bioróżnorodności obszarów rolniczych, produkuje duże ilości trudnych do oczyszczenia ścieków. Z tych powodów jest również nieodporne na zmieniające się warunki klimatyczno-środowiskowe [5]. Ponadto, transport żywości na duże odległości – samolotami, statkami, transportem samochodowym – generuje znaczną emisję gazów cieplarnianych.

Obecnie konieczne jest podejmowanie szeroko zakrojonych działań służących zahamowaniu dalszej eskalacji kryzysu środowiskowego oraz adaptacji do tych jego skutków, którym nie da się już zapobiec. Znaczne zwiększenie udziału lokalnych, rozproszonych gospodarstw rolnych w systemie produkcji żywności powinno być jednym z priorytetów [1, 5, 6]. Ograniczy to nie tylko emisję gazów cieplarnianych oraz degradację środowiska, ale co równie istotne – zwiększy lokalną suwerenność żywnościową w czasach rosnącej gwałtowności zmian środowiskowych [np. 5, 6]. Zahamuje też obserwowaną obecnie masową migrację ludności z terenów wiejskich do coraz gęściej zaludnionych miast. Spowodowane jest to m.in. spadkiem zatrudnienia w rolnictwie na skutek jego uprzemysłowienia i prowadzi do rosnących konfliktów społecznych. Podpisana umowa wręcz nasili ekspansję rolnictwa przemysłowego w obszarach wyjątkowo cennych z punktu widzenia ochrony globalnego klimatu i bioróżnorodności, ze wszystkimi negatywnymi skutkami wspomnianymi powyżej.

Umowa ta stoi też w jawnej sprzeczności z podpisaną 17.12 2018 przez ONZ Deklaracją Praw Chłopów i Chłopek oraz Innych Osób Pracujących na Wsi [6], mającą na celu między innymi właśnie wspieranie małych i średnich gospodarstw oraz lokalnej produkcji żywności. Umowa między UE a Mercosur doprowadzi do importu tanich produktów rolnych z Ameryki Południowej, z których cenami nie będą mogli konkurować lokalni rolnicy europejscy. Umowa jest też w sprzeczności z Celami Zrównoważonego Wzrostu, podpisanymi przez Unię Europejską 25.09 2015 [7], choćby przez to, że prowadzi do intensyfikacji transportu na duże odległości oraz do zmniejszenia udziału lokalnej produkcji żywności w Europie.

Ponadto, obecnie gwałtownie rośnie wylesianie terenów Puszczy Amazońskiej, między innymi pod uprawę soi i trzciny cukrowej oraz hodowlę bydła i drobiu. Przy zwiększonym imporcie (zgodnie z umową) tych produktów do Unii Europejskiej, trend ten będzie się jeszcze nasilać. Należy tutaj podkreślić, że wylesianie, szczególnie obszarów tak ważnych jak naturalne ekosystemy leśne Puszczy Amazońskiej, jest jedną z głównych przyczyn obecnego kryzysu klimatyczno-ekologicznego [1, 2, 8], powodując jednocześnie zabieranie terytoriów ludom rdzennym, co jest fundamentalnie sprzeczne z poszanowaniem praw człowieka.

W trosce o przyszłość, nie tylko przyszłych pokoleń, ale i obecnie żyjących osób, zwracamy się z apelem do nowego Parlamentu Europejskiego oraz do Krajów Członkowskich UE o natychmiastowe odstąpienie od umowy z Mercosur, a także wykluczenie dalszych negocjacji tego lub podobnych porozumień. Musi się to odbyć już teraz, by zatrzymać zarówno dewastację środowiska naturalnego przez koncerny przewidujące wzrost eksportu żywności z Ameryki Południowej do Unii Europejskiej na skutek podpisanej umowy, jak i upadek lokalnych gospodarstw w Europie.

Źródła:

[1] https://naukadlaprzyrody.pl/2019/08/20/musimy-zmienic-nasz-sposob-zycia-na-ziemi-alarmuje-raport-specjalny-onz/

[2] naukadlaprzyrody.pl/2018/01/31/naukowcy-ostrzegaja-wkrotce-moze-byc-za-pozno/

[3] naukadlaprzyrody.pl/2019/03/15/oswiadczenie-naukowcow-o-konsensusie-w-sprawie-zmiany-klimatu/

[4] www.ipcc.ch/2019/08/08/land-is-a-critical-resource_srccl/

[5] pl.boell.org/sites/default/files/atlas_rolny_strony_maly.pdf

[6] news.un.org/en/story/2018/12/1028881

[7] ec.europa.eu/europeaid/policies/sustainable-development-goals_en

[8] https://www.ucsusa.org/global-warming/stop-deforestation/whats-driving-deforestation

Naukowców chcących poprzeć apel prosimy o wypełnienie tej ankiety. Osoby niebędące naukowcami zapraszamy do wsparcia apelu tutaj.

źródło: Nauka dla przyrody

Sygnatariuszki i sygnatariusze apelu:

1. dr hab. Paulina Kramarz, prof. UJ, Instytut Nauk o Środowisku, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

2. dr Zofia Prokop, Instytut Nauk o Środowisku, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, pełnomocniczka Dziekana WB d.s. kryzysu klimatyczno-ekologicznego

3. dr hab. Maciej Pabijan, Instytut Zoologii i Badań Biomedycznych, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

4. prof. dr hab. Wiesław Babik, Instytut Nauk o Środowisku, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

5. dr inż. Michał Stuglik, Centrum Genetyczne

6. mgr Artur Górecki, Instytut Botaniki, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

7. dr hab. Łukasz Michalczyk, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii

8. dr inż. Marta Niedzicka , Qiagen

9. dr Justyna Kierat, Nauka dla Przyrody

10. dr hab. Anna Stefanowicz, Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk

11. dr Marta Kras, Uniwersytet Gdański

12. mgr Monika Prus,

13. dr Aleksandra Walczyńska, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii

14. dr Marta Labocha-Derkowska, Instytut Nauk o Środowisku, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński

15. prof. dr hab. Piotr Skubała, Uniwersytet Śląski

16. dr Maciej Grzybek, Zakład Parazytologii Tropikalnej, Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej, Gdański Uniwersytet Medyczny

17. dr hab. Marcin Kadej, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych, Instytut Biologii Środowiskowej

18. dr Katarzyna Gacek-Bogucka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy (IHAR-PIB)

19. dr hab. Agnieszka Bednarska, Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk

20. prof. dr hab. Ryszard Laskowski, Uniwersytet Jagielloński

21. dr hab. Agnieszka Pajdak-Stós, Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytet Jagielloński

22. dr Kasia Piwosz, Morski Instytut Rybacki-PIB; Instytut Mikrobiologii Czeskiej Akademii Nauk

23. dr Mateusz Płóciennik, Department of Invertebrate Zoology and Hydrobiology, Faculty of Biology and Environmental Protection, University of Łódź

24. prof. dr hab. Zuzanna Setkowicz, Uniwersytet Jagiellonski Wydzial Biologii

25. dr inż. Lech Buchholz, Świętokrzyski Park Narodowy

26. mgr Maciej Bonk, Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk

27. mgr inż. Rafał Maciaszek, SGGW / Warsaw University of Life Sciences

28. mgr Aleksandra Kolanek, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego

29. dr inż. Anna Finkers-Tomczak, KeyGene

30. prof. dr hab. Mariusz Lamentowicz, UAM Poznań

31. dr Justyna Kubacka, Muzeum i Instytut Zoologii PAN

32. dr Bohdan Widła

33. mgr Dagmara Król, Uniwersytet Wrocławski

34. dr Mateusz Buczek, Instytut Nauk o Środowisku, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński

35. dr hab. Szymon Zubek, Instytut Botaniki, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński

36. mgr Alicja Pawelec , Uniwersytet Warszawski

37. dr inż. Szymon Gackowski, Leave No Trace Master Educator

38. dr Robert Maślak , Instytut Biologii Środowiskowej, Uniwersytet Wrocławski

39. dr hab. Magdalena Ruta, prof. UJ, Wydz. Historyczny UJ

40. dr hab. Edyta Kotlińska-Hasiec

41. dr Anna Maria Łabęcka, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Nauk o Środowisku

42. mgr Wojciech Doroszewicz, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Fundacja Terra Brasilis

43. dr Monika Bubka, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii

44. dr Magdalena Jarzębowska, Małopolskie Centrum Nauki

45. dr Paweł M. Owsianny , Nadnotecki Instytut UAM w Pile, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

46. dr Krystyna Nadachowska-Brzyska, Uppsala University

47. dr Krzysztof Dudek, AGH University of Science and Technology

48. dr hab. Krzysztof Gwosdz, Uniwersytet Jagielloński

49. mgr Bartłomiej Wocheń, Wydział BiOŚ, Uniwersytet Łódzki

50. mgr Paulina Dobrowolska , Uniwersytet Łódzki

51. dr hab. Krzysztof Gwosdz, Uniwersytet Jagielloński

52. dr Karolina Kuszewska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

53. mgr Weronika Janeczko , Uniwersytet Jagielloński, Instytut Psychologii

54. dr hab. Hajnalka Szentgyörgyi, Instytut Botaniki, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

55. dr Joanna Malita-Król, Instytut Religioznawstwa, Uniwersytet Jagielloński

56. prof. dr hab. Aleksandra Gaweda, Uniwersytet Śląski w Katowicach

57. prof. dr hab. Szymon Malinowski, Uniwersytet Warszawski

58. dr hab. Renata Tandyrak, Uniwersytet Warmińsko – Mazurski w Olsztynie

59. dr Joanna Puchalska , Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego

60. prof. dr hab. Krzysztof Janeczko, Jagiellonian University

61. mgr Michał Banaś, ING PAN

62. dr Magdalena BUDZISZEWSKA , Uniwersytet Warszawski

63. mgr inż. Diana Twardak, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

64. dr hab. Wawrzyniec Konarski, Akademia Finansów i Biznesu Vistula

65. dr Beata Czyż, Uniwersytet Wrocławski

66. dr Maciej Grodzicki , Uniwersytet Jagielloński

67. prof. dr hab. Paweł Koperski, Uniwersytet Warszawski

68. mgr inż. Teresa Jagielska, Uniwersytet Warmińsko – Mazurski w Olsztynie

69. prof. dr hab. Wiesław Banyś, Uniwersytet Śląski

70. dr hab. Anna Orczewska , Katedra Ekologii, Uniwersytet Śląski w Katowicach

71. dr hab. prof. UWr Krzysztof Świerkosz, Muzeum Przyrodnicze Uniwersytetu Wroclawskiego

72. dr hab. Mirosława Huflejt-Łukasik, Wydział Psychologii Uniwersytet Warszawski

73. dr Maciej Konopiński, Instytut Ochrony Przyrody PAN

74. dr Robert Kalak,

75. dr Krystyna Kozioł, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska

76. dr Rafał Ruta, Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Wrocławski

77. dr Wojciech Drzewicki , Uniwersytet Wrocławski

78. mgr Mateusz Meserszmit , Uniwersytet Wrocławski

79. dr Paweł Nejfeld,

80. dr Beata Anna Polak, Pracownia Pytań Granicznych UAM Poznań

81. prof. dr hab. Tomasz Polak, Pracownia Pytań Granicznych UAM Poznań

82. dr Sebastian Szklarek, Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii PAN w Łodzi, autor bloga Świat wody

83. mgr Anna Zięcik, Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk

84. dr hab. Katarzyna Wojczulanis-Jakubas, Uniwersytet Gdański

85. dr Bogusław Szulc, Algin

86. mgr Grzegorz Grudziński, MIM UW

87. dr Kataryna Jaśko, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Psychologii

88. dr Izabela Wieczorek , Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

89. dr hab. Michał Marczak, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

90. dr inż. Anna Dyląg , Politechnika Łódzka

91. dr Piotr Kubkowski, Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski

92. dr inż. Szymon Śniegula, Instytut Ochrony Przyrody PAN

93. prof. dr hab. Tomasz Wesołowski, Pracownia Biologii Lasu Uniwersytetu Wrocławskiego

94. dr hab. Dariusz Wysocki, Wydział Biologii, Uniwersytet Szczeciński

95. dr hab. Krzysztof Kujawa, Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN

96. dr Andrzej Laskowski, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

97. dr Piotr Zieliński, Instytut Nauk o Środowisku, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński

98. prof. dr hab. Paweł Koteja, Uniwersytet Jagielloński

99. dr Barbara Pietrzak, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski

100. dr Kamil Bartoń, Instytut Ochrony Przyrody PAN

101. mgr Jakub Witold Bubnicki, Instytut Biologii Ssaków PAN

102. mgr inż. Kaja Wójcik, Akademia Górniczo-Hutnicza

103. dr Piotr Bentkowski, INSERM / Sorbonne Université

104. dr Marek Krukowski,

105. mgr Milena Karlińska-Nehrebecka, Sigmund Freud University Wien

106. dr Barbara Biernacka-Fiałkowska, Uniwersytet Jagielloński

107. dr hab. Przemysław Płonka, Uniwersytet Jagielloński

108. dr Magdalena Śliwińska-Konior,

109. dr Kamila Fiałkowska, Uniwersytet Warszawski

110. dr Tomasz Kosiek, Uniwersytet Rzeszowski

111. dr hab. Władysław Polcyn, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Wydział Biologii

112. mgr Monika Opałek, Instytut Nauk o Środowisku, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński

113. dr hab. Maria Kościńska-Pajak, Uniwersytet Jagielloński

114. mgr Tomasz Gaczorek, Instytut Nauk o Środowisku UJ

115. dr Magdalena Herdegen-Radwan, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań

116. dr Justyna Świdrak, Instytut Psychologii PAN

117. dr Anna Urbanowicz, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN

118. dr inż. Julian Zubek, Uniwersytet Warszawski

119. mgr Monika Król, nauczyciel

120. Lek. Bartosz Kaczmarek, UM Łódź

121. dr hab. Marcin Czarnołęski, Jagiellonian University

122. dr Maria J. Golab, Instytut Ochrony Przyrody PAN

123. dr Ewa Śliwińska, Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk

124. dr inż. Natalia Kolecka, Uniwersytet Jagielloński, IGiGP

125. mgr Maciej Mętrak, Uniwersytet Warszawski

126. dr hab. Antoni Amirowicz, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków

127. mgr Krzysztof Kolenda, Zakład Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców, Uniwersytet Wrocławski

128. dr Maja Lisowska, Uniwersytet Śląski / Polskie Konsorcjum Polarne

129. dr hab. inż. arch. Anna Januchta-Szostak, Wydział Architektury, Politechnika Poznańska

130. dr hab. Wojciech Fiałkowski, Uniwersytet Jagielloński

131. dr inż. Katarzyna Maciejewska, Politechnika Warszawska

132. dr Anna Stepien, ETH Zurych, Szwajcaria

133. dr hab. Monika Wojtaszek-Dziadusz, Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie

134. dr hab. Andrzej Wuczyński, Instytut Ochrony Przyrody PAN

135. mgr Stanisław Bury, Instytut Nauk o Środowisku, Uniwersytet Jagielloński

136. dr Łukasz Mikołajczyk, Instytut Ochrony Przyrody PAN

137. prof. dr hab. Mirosława Sokołowska-Mikołajczyk, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

138. mgr Agata Malinowska, IBB PAN

139. mgr Eliza Kondzior, Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk

140. dr Anna Fijarczyk, Laval University

141. mgr inż. Mateusz Będkowski , Szkoła Główna Gospodarstwa wiejskiego w Warszawie

142. dr hab. Jacek Bieroń, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

143. dr hab. Tomasz Postawa, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, Kraków

144. mgr Katarzyna Wiącek, Doktorantka w Instytucie Kulturoznawstwa, UWr

145. dr Joanna Drzewińska-Chańko, Katedra Badania Różnorodności Biologicznej, Dydaktyki i Bioedukacji, Uniwersytet Łódzki

146. [PhD Candidate] Kiryl Zach, University of Cambridge, UK

147. [PhD Candidate] Daniel Borek, Ghent University, Belgium

148. Dr. Sylvain Glémin, CNRS, France

149. Dr. Katerina Guschanski, Uppsala University, Sweden

150. Dr. Cécile Meunier, Université Rennes 1, France

151. [PhD Candidate] Anna Nydahl, Uppsala University, Sweden

152. Dr. Elina Immonen, Department of Ecology and Genetics, Uppsala University, Sweden

153. dr Honorata Nawrocka-Bogusz, Instytut Ochrony Zdrowia, PWSZ Piła, Polska

154. dr Joanna Kajzer-Bonk, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Polska

 

Leave a Reply