Deklaracja Praw Chłopów (tekst)

 

Treść „Deklaracji ONZ w sprawie praw chłopów i innych ludzi pracujących na obszarach wiejskich”–  dokument przyjęty przez Międzynarodowy Komitet Koordynacyjny Via Campesina w Seulu, w marcu 2009 roku.

Celem prac nad Deklaracją  jest stworzenie międzynarodowego instrumentu, który poprawi ochronę praw człowieka i zwróci uwagę na zagrożenia i dyskryminację, z którą zmagają się chłopi i chłopki, oraz inne osoby zaangażowane na całym świecie w drobną produkcję żywności, a także uzna ich prawa do do ziemi, nasion, różnorodności biologicznej, godnych dochodów, źródeł utrzymania i środków produkcji.

I. Wstęp

Chłopi stanowią prawie połowę populacji na ziemi. Nawet w świecie zaawansowanych technologii, spożywa się produkty dostarczane przez chłopów. Drobne rolnictwo nie jest jedynie czynnością ekonomiczną, ale przede wszystkim sposobem na życie dla wielu ludzi. Od dobrobytu chłopów i odnawialnej gospodarki rolnej zależy bezpieczeństwo naszego gatunku. Szacunek, ochrona i przestrzeganie praw chłopów są kluczowe dla ochrony ludzkiej egzystencji. W rzeczywistości, nieustanne naruszanie praw chłopów zagraża życiu wszystkich ludzi.

II. Naruszanie Praw Chłopów

– Miliony chłopów na świecie zmuszono do opuszczenia uprawianych terenów, które zostały zagarnięte za pomocą polityki wewnętrznej i/lub wojska. Ziemia odbierana chłopom jest przeznaczana pod rozwój infrastruktury i dużych projektów przemysłowych, które promują przemysł kopalniany, kurorty turystyczne, supermarkety, rozwój specjalnych stref ekonomicznych i upraw komercyjnych. W rezultacie, ziemia jest coraz częściej skumulowana w rękach niewielkiej grupy osób.
– Państwa zaniedbują sektor rolniczy i chłopi nie otrzymują odpowiedniego wynagrodzenia za produkcję rolną.
– Z korzyścią dla międzynarodowego kapitału i agrobiznesu promuje się uprawy monokulturowe związane z produkcją biopaliw i innych produktów stosowanych w przemyśle; taka strategia ma druzgocący wpływ na środowisko naturalne, przede wszystkim na stan lasów i wód, oraz na społeczno-ekonomiczny wymiar życia chłopów.
– Wzrost militaryzacji i liczba konfliktów zbrojnych na terenach wiejskich ma poważny wpływ na możliwość realizacji cywilnych praw chłopów.
– Wraz z utratą ziemi, społeczności chłopskie tracą swoją samorządność, suwerenność i tożsamość kulturową.
– Żywność coraz częściej jest używana w celach spekulacyjnych.
– Walka o prawa chłopów jest traktowana jako przestępstwo.
– Na terenach wiejskich nadal występuje praca niewolnicza, zmuszanie do pracy oraz przymusowa praca dzieci
– Najbardziej narażone są prawa kobiet i dzieci. Kobiety padają ofiarami przemocy fizycznej, psychicznej i ekonomicznej. Kobiety są dyskryminowane pod względem dostępu do ziemi i jej zasobów oraz odsunięte od procesów decyzyjnych.
– Chłopi utracili większość lokalnych nasion. Bioróżnorodność jest niszczona poprzez używanie nawozów chemicznych, nasion hybrydowych, oraz upraw modyfikowanych genetycznie, tworzonych przez międzynarodowe korporacje.
– Dostęp do opieki zdrowotnej i edukacji na terenach wiejskich spada a polityczna rola chłopów w społeczeństwie jest podważana.
– Z powodu naruszeń praw chłopskich, miliony chłopów cierpi obecnie z powodu głodu lub niedożywienia. Nie jest to spowodowane niewystarczającą ilością żywności na świecie lecz kontrolowaniem źródeł pożywienia przez międzynarodowe korporacje. Chłopi są zmuszani do produkowania żywności na eksport zamiast spełniać podstawowe potrzeby własnych społeczności.
– Kryzys w sektorze rolniczym powoduje migracje, masowe przesiedlanie i zanikanie grup chłopskich oraz ludów tubylczych.

III. Polityka neoliberalna pogarsza proces naruszania Praw Chłopskich

Z powodu wprowadzania neoliberalnej polityki promowanej przez  Światową Organizację  Handlu (WTO), porozumienia o wolnym handlu (FTA) oraz inne instytucje i rządy na świecie, prawa chłopskie są coraz częściej naruszane. Działania WTO oraz FTA wymuszają otwieranie rynków i uniemożliwiają państwom ochronę i wspieranie lokalnego rolnictwa. Ich naciski doprowadzają do rozregulowania sektora rolniczego.

Odpowiedzialność za praktyki spod znaku handlowego dumpingu ponoszą rządy krajów rozwiniętych oraz międzynarodowe korporacje. Zalewanie lokalnych rynków tanią, subsydiowaną żywnością uniemożliwia skuteczną produkcję chłopską.

WTO i inne instytucje wymuszają wprowadzanie na rynki żywności modyfikowanej genetycznie oraz hormonów wzrostu w produkcji mięsa. Równocześnie, promują zastosowanie szeregu zakazów dotyczących sprzedaży zdrowych produktów chłopskich, powołując się na względy sanitarne.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF) wprowadził serię programów dostosowawczych (SAP), które doprowadziły do drastycznych cięć w subsydiowaniu rolnictwa i programów socjalnych. Państwa są zmuszane do prywatyzacji państwowych firm i zlikwidowania mechanizmów wspierających sektor rolniczy.

W pośredni i bezpośredni sposób, polityka wewnętrzna i zewnętrzna nadaje międzynarodowym korporacjom priorytet w zakresie handlu żywnością. Przedsiębiorstwa międzynarodowe są znane z praktykowania biopiractwa i niszczenia zasobów genetycznych i różnorodności biologicznej związanej z rolnictwem chłopów. Logika kapitalizmu, oparta na akumulacji, doprowadziła do destabilizacji chłopskiej gospodarki rolnej.

IV. Walka chłopów, by utrzymywać i chronić swoje Prawa

W obliczu takiego stanu rzeczy, chłopi z całego świata muszą walczyć o przetrwanie. Tysiące liderów społeczności chłopskich w różnych częściach globu trafia do więzienia z powodu walki o ochronę swoich praw i sposobu życia. Procesy sądowe opierają się na niesprawiedliwych systemach prawnych. Ponadto, nagminnie występują przypadki masakr ludności, egzekucji pozasądowych, bezprawnych zatrzymań i prześladowań politycznych.

Światowy kryzys żywności w 2008 roku, spowodowany i pogorszony przez politykę międzynarodowych korporacji (które działają jedynie we własnym interesie) wyraźnie ilustruje klęskę w promowaniu, respektowaniu, ochronie i egzekwowaniu praw chłopów. Ta sytuacja ma wpływ na całą populację ludzką, zarówno w krajach rozwijających się,  jak i rozwiniętych. Podczas gdy chłopi, z ogromnym wysiłkiem, starają się zapewnić odnawialność nasion i pożywienia, ciągłe naruszanie ich praw uniemożliwia wyżywienie wszystkich mieszkańców świata.

Walka o Prawa Chłopów wpisuje się w ramy międzynarodowych praw człowieka, w skład których wchodzą narzędzia i mechanizmy Rady Praw Człowieka, w tym prawo do wyżywienia, mieszkania, dostępu do wody i prawo do zdrowia, jak również kwestie dotyczące obrońców praw człowieka, ludów tubylczych, rasizmu, dyskryminacji na tle rasowym oraz praw kobiet. Jednakże te międzynarodowe instrumenty ONZ nie pokrywają w całości i nie zapobiegają łamaniu praw człowieka, w szczególności praw chłopów. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (ICESCR) jako narzędzie chroniące prawa chłopów ma również poważne ograniczenia. Wydana przez ONZ w 1978 roku  Karta Chłopów (Chater of the Peasant), również nie ochroniła chłopów przed międzynarodową polityką liberalizującą handel. Inne konwencje międzynarodowe, dotyczące również praw chłopskich, także nie mają realnego zastosowania, w tym Konwencja ILO Nr 169, Zapis 8-J Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD), Punkt 14.60 Agendy 21, oraz Protokół z Kartageny o bezpieczeństwie biologicznym.

V. Chłopi potrzebują Międzynarodowej Konwencji Praw Chłopów

Ze względu na ograniczenia powyższych konwencji i rezolucji, należy stworzyć międzynarodowe narzędzie, które zapewni respektowanie, ochronę, utrzymanie i egzekwowanie praw chłopskich – Międzynarodową Konwencję Praw Chłopów (ICRP). Istnieją konwencje chroniące prawa innych nieuprzywilejowanych grup takich jak ludy tubylcze, kobiety, dzieci, czy pracownicy migrujący. Konwencja Praw Chłopów zdefiniuje wartości praw chłopskich, które muszą być uszanowane, chronione i wypełniane przez rządy państw i międzynarodowe instytucje. Dodatkowe protokoły, w które zaopatrzona będzie konwencja, zapewnią jej odpowiednie wdrożenie.

Podczas Regionalnej Konferencji Praw Chłopów w kwietniu 2002, członkowie Via Campesina stworzyli projekt Deklaracji Praw Chłopów. Projekt powstał w wyniku wielu wydarzeń w tym Warsztatów na temat Praw Chłopów w mieście Medan na Sumatrze Północnej w 2000, Konferencji na temat Reformy Rolnej w Dżakarcie w kwietniu 2001, Regionalnej Konferencji na temat Praw Chłopów w Dżakarcie w kwietniu 2002, oraz Międzynarodowej Konferencji Via Campesina w Dżakarcie w czerwcu 2008. Tekst deklaracji jest załączony poniżej. Niniejsza deklaracja to baza, którą należy rozwinąć w kontekście konwencji ONZ, przy pełnej współpracy z Via Campesina i innych reprezentantów społeczeństwa obywatelskiego.

Oczekujemy i cieszymy się z przyszłej współpracy ze wszystkimi, dla których liczy się dobrobyt chłopów oraz promowanie i ochrona ich praw.

Deklaracja Praw Chłopów – Kobiet i Mężczyzn

Chłopi z całego świata potrzebują Międzynarodowej Deklaracji Praw Chłopów

Deklaracja

Potwierdzając, że chłopi, mężczyźni i kobiety, są równi wszystkim ludziom, powinni w egzekwowaniu swoich praw być wolni od każdej formy dyskryminacji, w tym dyskryminacji ze względu na rasę, kolor skóry, płeć, język, religię, osobiste opinie, w tym polityczne, narodowość lub pochodzenie społeczne, posiadanie, zdrowie, urodzenie lub inny status,

Uznając, że Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, jak również Deklaracja Wiedeńska i Program Działań potwierdzają uniwersalność, niepodzielność i współzależność wszystkich praw człowieka, w tym cywilnych, kulturalnych, gospodarczych, politycznych i społecznych,

Podkreślając, że w  Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych państwa podejmują się zapewnienia realizacji prawa do adekwatnego standardu życia dla nas i naszych rodzin, w tym prawa do pożywienia i prawa wolności od głodu dzięki rzeczywistej reformie rolnej,

Podkreślając, że zgodnie z Deklaracją Praw Ludów Tubylczych, wszystkie ludy tubylcze, w tym ludność chłopska, mają prawo do samostanowienia, i dzięki temu prawu mogą określać swój status polityczny oraz swobodnie realizować swój gospodarczy, społeczny i kulturalny rozwój, zachowując prawo do autonomii lub samorządności w sprawach dotyczących ich własnych wewnętrznych lub lokalnych spraw, jak również w sposobach i środkach finansowania swoich autonomicznych funkcji,

Przypominając, że wielu chłopów w historii całego świata walczyło o uznanie praw chłopskich oraz o sprawiedliwe i wolne społeczeństwa,

Stwierdzając, że współczesne warunki panujące w rolnictwie zagrażają życiu chłopów, pogarszają stan środowiska naturalnego, zmniejszają produktywność gospodarstw chłopskich oraz pogarszają byt chłopów,

Biorąc pod uwagę, że status chłopów pogarsza się z powodu wyłączenia ich z procesów decyzyjnych przez rządy państw  poprzez użycie sił militarnych i paramilitarnych, które wymuszają przesiedlenia społeczności chłopskich i zezwalają na eksploatację surowców naturalnych przez międzynarodowe korporacje,

Biorąc pod uwagę, że globalizacja kapitalizmu, narzucona przez niektóre międzynarodowe umowy, miała i ma negatywny wpływ na sektor chłopski,

Biorąc pod uwagę, że chłopi walczą o kontrolę nad własnymi zasobami, również przy pomocy grup wspierających żądania chłopskie dotyczące stylu życia, ochrony środowiska i zwiększonej produktywności,

Biorąc pod uwagę, że następuje skumulowanie systemów żywności na świecie w rękach kilku międzynarodowych korporacji,

Biorąc pod uwagę, że chłopi stanowią szczególnie narażoną grupę społeczną, korzystanie, uszanowanie i ochrona ich praw w kontekście międzynarodowych praw człowieka wymaga specjalnych środków,

Uznając, że drobne rolnictwo, rybołówstwo i hodowla mogą załagodzić zmiany klimatyczne i zabezpieczyć odnawialny system produkcji żywności dla wszystkich ludzi,

Przypominając państwom, że konieczne jest stosowanie się do i wdrażanie wszystkich zobowiązań, jakie mają w stosunku do ludności chłopskiej ze względu na międzynarodowe porozumienia, zwłaszcza te dotyczące praw człowieka, w porozumieniu i współpracy z chłopami,

Wierząc, że poniższa Deklaracja jest niezbędnym krokiem w stronę uznania, promowania i ochrony prawa do wolności chłopów, włączając rozwinięcie i uznanie Międzynarodowej Konwencji Praw Chłopów,

Uznając i potwierdzając, że chłopi podlegają wszystkim prawom człowieka uznanym przez prawo międzynarodowe bez dyskryminacji,

Uroczyście przyjmuje następującą Deklarację Praw Chłopów.

Artykuł I

Definicja chłopów: podmiot prawny

Chłop to mężczyzna lub kobieta mający specjalny związek z ziemią i naturą poprzez produkcję żywności lub/oraz innych produktów pochodzenia rolniczego. Chłopi w swojej pracy wchodzą w bezpośredni kontakt z ziemią, polegając przede wszystkim na zaangażowaniu rodziny i na innych małych formach organizacji pracy. Chłopi są osadzeni w lokalnych tradycjach, opiekują się lokalnym środowiskiem i skupiają na powiązaniu rolnictwa ze środowiskiem.

Nazwa chłop może dotyczyć każdej osoby zaangażowanej w rolnictwo, hodowlę bydła, pasterstwo, rzemiosło powiązane z rolnictwem lub związany z nim zawód z terenów wiejskich. Termin ten obejmuje również ludy tubylcze związane z pracą rolniczą.

Nazwa chłop dotyczy również ludzi pozbawionych ziemi. Zgodnie z definicją Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO 1984), kategorie ludzi, którzy nie posiadają ziemi i mierzą się z trudnościami w zapewnieniu środków do życia to:

1. Rolnicze gospodarstwa domowe z małą ilością ziemi lub pozbawione ziemi;
2. Nie-rolnicze gospodarstwa domowe na terenach wiejskich, których członkowie są zaangażowani w czynności takie jak rybołówstwo, wytwarzanie rzemiosła na lokalny rynek, lub dostarczanie usług;
3. Inne gospodarstwa wiejskie, w tym pasterskie, koczownicze, oparte na rolnictwie wędrownym, zbieracko-łowieckie, oraz pozostałe o podobnym sposobie utrzymania.

Artykuł II

Prawa chłopów

1. Chłopki i chłopi mają te same prawa.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do pełnego, indywidualnego i kolektywnego, korzystania ze wszystkich praw człowieka i fundamentalnych wolności uznanych w Karcie Narodów Zjednoczonych, Uniwersalnej Deklaracji Praw Człowieka i międzynarodowym prawie dotyczącym praw człowieka.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) są wolni i równi wszystkim ludziom i każdej innej osobie na świecie oraz mają prawo być wolni od jakiejkolwiek dyskryminacji w korzystaniu ze swoich praw, w szczególności od dyskryminacji ze względu na status ekonomiczny, społeczny i kulturowy.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo aktywnie uczestniczyć w tworzeniu polityki, procesach podejmowania decyzji, implementacji i monitorowania każdego projektu, programu lub zasad mających wpływ na ich ziemie.

Artykuł III

Prawo do życia i odpowiedniego standardu życia

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do nietykalności i wolności od prześladowania, eksmisji, gnębienia, niesłusznego zatrzymywania oraz zabójstw z powodu obrony własnych praw.
2. Chłopki mają prawo do ochrony przed przemocą domową (fizyczną, seksualną, słowną i psychologiczną).
3. Chłopki mają prawo do kontroli nad własnym ciałem i odmowy używania swoich ciał w celach komercyjnych. Wszystkie formy handlu ludźmi (kobiet i dziewcząt) są nikczemne i powinny być wyraźnie tępione.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do godnego życia.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odpowiedniego, zdrowego, pożywnego i dostępnego pożywienia, oraz do utrzymywania swojej tradycyjnej kultury żywieniowej.
6. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do najwyższych możliwych standardów zdrowia fizycznego i psychicznego. Z tego względu, chłopi mają prawo do dostępu do opieki zdrowotnej i leków, nawet jeśli żyją na odległych terenach. Mają również prawo do używania i rozwijania tradycyjnej wiedzy medycznej.
7. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do zdrowego życia, bez narażenia się na zatrucie chemikaliami rolniczymi (takimi jak pestycydy i nawozy chemiczne, które powodują problemy z płodnością i zakażenie mleka matek).
8. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo decydować o liczbie własnego potomstwa oraz wybranych metodach antykoncepcyjnych.
9. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do całkowitego spełniania swoich praw seksualnych i reprodukcyjnych.
10. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do czystej wody, transportu, elektryczności, komunikacji i odpoczynku.
11. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do edukacji i szkoleń.
12. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odpowiedniego przychodu, który zapewnia spełnienie podstawowych potrzeb swoich i rodziny.
13. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odpowiednich warunków mieszkaniowych i odzienia.
14. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do spożywania i dystrybucji wytworów własnej produkcji rolnej i zaspokajania podstawowych potrzeb własnej rodziny,
15. Prawo do życia dla chłopów (kobiet i mężczyzn) oraz prawo do zaspokojenia podstawowych potrzeb powinny być pozbawione wszelkiej dyskryminacji i chronione przez ogólny porządek prawny i przez państwo, we współpracy i ze wsparciem innych,

Artykuł IV

Prawo do ziemi i terytorium

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do kolektywnej i indywidualnej własności ziemskiej na potrzeby mieszkania i uprawy.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) i ich rodziny mają prawo do pracy na roli i do wytwarzania produktów rolnych, hodowli, zbieractwa i łowiectwa, oraz rybołówstwa na swoich terenach.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do uprawy i posiadania nieprodukcyjnych ziem państwowych, od których zależy ich byt.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do czystej wody i odpowiednich warunków sanitarnych.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do wody potrzebnej do nawadniania oraz produkcji rolnej w odnawialnych systemach produkcji kontrolowanych przez lokalne społeczności.
6. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do kontrolowania zasobów wodnych na swoim terenie.
7. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do wsparcia od państwa w formie udogodnień, rozwiązań technologicznych oraz pomocy finansowej, odnośnie zarządzania zasobami wodnymi.
8. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do zarządzania, ochrony i korzystania z zasobów leśnych.
9. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odmowy wszelkich prób pozyskania i przekształcenia ich ziem w celach gospodarczych.
10. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do bezpieczeństwa własności gruntu i nie mogą być przymusowo wysiedleni ze swoich ziem i terytoriów.
11. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do gruntów rolnych, które mogą być nawadniane, by zapewnić suwerenność żywnościową dla ich rosnącej populacji.
12. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do korzyści z reformy ziemskiej. Latyfundia są niedozwolone. Ziemia ma przede wszystkim spełniać swoją funkcję społeczną. Należy ustalić górne granice posiadania ziemskiego tam, gdzie jest to konieczne dla zapewnienia sprawiedliwego dostępu do ziemi.
13. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do utrzymywania i wzmocnienia osobnych instytucji politycznych, prawnych, gospodarczych, społecznych i kulturowych, równocześnie zachowując prawo do pełnego i dobrowolnego udziału w politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym życiu państwa.

Artykuł V

Prawo do nasion i tradycyjnej wiedzy i praktyk rolniczych

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do określenia rodzaju nasion, które chcą wykorzystać.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odmowy wykorzystania roślin, jeśli uważają je za niebezpieczne ze względów gospodarczych, ekologicznych lub kulturowych.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odrzucenia modelu rolnictwa przemysłowego.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do ochrony i rozwoju lokalnej wiedzy z zakresu rolnictwa, rybołówstwa i hodowli.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do używania obiektów i urządzeń związanych z uprawą rolną, rybołówstwem oraz hodowlą.
6. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do indywidualnego i kolektywnego wyboru własnych produktów, ich ilości, rodzajów i jakości, oraz do wyboru sposobów uprawy rolnej, rybołówstwa i hodowli.
7. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do używania własnej technologii lub wybranej technologii, która odpowiada wartościom ochrony zdrowia ludzi i środowiska naturalnego.
8. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do tworzenia i rozwijania różnych odmian rolniczych oraz do wymiany, rozdawania lub sprzedaży swoich nasion.
9. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do suwerenności żywnościowej.

Artykuł VI

Prawo do środków produkcji rolniczej

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do pozyskiwania funduszy państwowych w celu rozwijania rolnictwa.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) powinni mieć dostęp do finansowania kredytowego dla działalności rolniczej.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do pozyskiwania materiałów i narzędzi dla działalności rolniczej.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do nawadniania i produkcji rolnej w ramach odnawialnych systemów produkcji kontrolowanych przez lokalne społeczności.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do obiektów i narzędzi służących transportowi, suszeniu i przechowywaniu podczas wprowadzania swoich produktów do obrotu.
6. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do czynnego udziału w planowaniu, formułowaniu i decydowaniu na temat budżetu dotyczącego narodowej i lokalnej gospodarki rolnej.

Artykuł VII

Prawo do wiedzy i technologii rolniczej

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do pozyskiwania bezstronnej i zrównoważonej wiedzy na temat kapitału, rynku, zasad działania, cen, technologii itp., związanych z ich potrzebami.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do pozyskiwania informacji na temat polityki narodowej i międzynarodowej.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do pozyskiwania pomocy technicznej, narzędzi produkcyjnych oraz powiązanej technologii, aby zwiększyć swoja produktywność w sposób respektujący ich wartości społeczne, kulturowe i etyczne.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do pełnych i bezstronnych informacji na temat dóbr i usług oraz do decydowania w jaki sposób chcą je wykorzystać we własnej produkcji i konsumpcji.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do pozyskiwania odpowiednich informacji na poziomie narodowym i międzynarodowym, by chronić zasoby genetyczne.

Artykuł VIII

Wolność w określeniu cen i rynku zbytu produktów rolnych

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do nadawania potrzebom swoich rodzin i społeczności priorytetu w produkcji rolnej.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do przechowywania swoich produktów, aby zapewnić spełnienie podstawowych potrzeb swoich i rodzin.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do promowania tradycyjnego lokalnego handlu.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do uzyskiwania korzystnych cen za swoje produkty.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do określenia cen produktów, zarówno indywidualnie jak i kolektywnie.
6. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do otrzymywania godziwego wynagrodzenia za swoją pracę, aby zapewnić spełnienie podstawowych potrzeb swoich i rodzin.
7. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do otrzymywania godziwej ceny za swoje produkty.
8. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do sprawiedliwego systemu oceny jakości swoich produktów, w skali narodowej i międzynarodowej.
9. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do rozwoju systemów handlu opartych na lokalnych społecznościach, by zagwarantować stan suwerenności żywnościowej.

Artykuł IX

Prawo do ochrony wartości rolniczych

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do uznania i ochrony swojej kultury i lokalnych wartości związanych z rolnictwem.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do rozwoju i ochrony lokalnej wiedzy rolniczej.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odmowy działań interwencyjnych, które grożą naruszeniu ich lokalnych wartości rolniczych.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do szacunku dla ich duchowości na poziomie indywidualnym i grupowym.

Artykuł X

Prawo do różnorodności biologicznej

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do ochrony i utrzymywania różnorodności biologicznej.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do indywidualnego i kolektywnego tworzenia, rozwijania i utrzymywania różnorodności biologicznej.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odrzucenia patentów zagrażających różnorodności biologicznej, w tym dotyczących roślin, pożywienia i leków.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odrzucenia praw własności intelektualnej dotyczących produktów, usług, zasobów oraz wiedzy, które są posiadane, utrzymywane, odkrywane, rozwijane, lub produkowane przez lokalną społeczność. Chłopi nie mogą zostać zmuszeni do przyjęcia praw własności intelektualnej.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do indywidualnego i kolektywnego utrzymywania, wymiany, oraz ochrony różnorodności biologicznej i genetycznej jako bogactw zasobów społeczności lokalnych i tubylczych.
6. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odrzucenia mechanizmów certyfikacyjnych ustanowionych przez korporacje międzynarodowe. Należy promować i ochraniać lokalne systemy gwarancyjne prowadzone przez organizacje chłopskie ze wsparciem rządu.

Artykuł XI

Prawo do ochrony środowiska

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do czystego i zdrowego środowiska naturalnego.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do ochrony środowiska zgodnie z lokalną wiedzą.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odrzucenia wszelkich form eksploatacji, które mogą spowodować szkody dla środowiska naturalnego.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do ubiegania się o  odszkodowania za szkody w środowisku naturalnym.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do odszkodowania za dług ekologiczny oraz historyczne i obecne wywłaszczanie ich z ziemi.

Artykuł XII

Wolność stowarzyszeń, wypowiadania się i wyrażania opinii

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do wolności stowarzyszania się z innymi, wyrażania swojej opinii zgodnie z tradycjami i kulturą, z uwzględnieniem roszczeń, petycji oraz mobilizacji na poziomie lokalnym, regionalnym, narodowym i międzynarodowym.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do tworzenia i dołączania do niezależnych organizacji chłopskich, związków zawodowych, kooperatyw i innych organizacji lub stowarzyszeń chroniących ich interesy.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do indywidualnego i kolektywnego wyrażania swoich lokalnych zwyczajów, kultury, religii, języków, literatury i sztuki.
4. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do roszczeń i dążeń bez uznania ich za przestępstwo.
5. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do przeciwstawiania się opresji i do wykorzystywania pokojowych akcji bezpośrednich w celu ochrony swoich praw.

Artykuł XIII

Prawo dostępu do sprawiedliwości

1. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do stosowania odpowiednich środków w wypadku naruszenia ich praw. Chłopi mają prawo do sprawiedliwego systemu sądowego oraz do posiadania skutecznego i niedyskryminującego dostępu do sądów i pomocy prawnej.
2. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do roszczeń i dążeń bez uznania ich za przestępstwo.
3. Chłopi (kobiety i mężczyźni) mają prawo do informacji oraz pomocy prawnej.

Aby stworzyć pełnoprawną Konwencję, należy uwzględnić rozdziały na temat „obowiązków państwa” i „mechanizmy monitorowania oraz mechanizmy dotyczące środków” oraz inne postanowienia podobne do  występujących w innych międzynarodowych konwencjach.

Dokument przyjęty przez Międzynarodowy Komitet Koordynacyjny Via Campesina w Seulu, w marcu 2009 roku.

 

3 odpowiedzi na “Deklaracja Praw Chłopów (tekst)”

  1. Fantastycznie przedstawione -powinno być ogólnie rozpowszechniane. By ludzie uświadomili sobie że są częścią przyrody czyniąc zło u jej podstaw czynimy zło sobie sami.

Leave a Reply